Nu de prijzen van voedsel enorm stijgen, denken veel mensen erover na om zelf voedsel te gaan telen. Naast dat een moestuin starten geld kan schelen, is het ook leuk om te doen. Daarnaast is het tevens leerzaam voor bijvoorbeeld kinderen en jezelf (in mijn geval wel). Als je een tuinontwerp maakt voor je tuin, is het zeker een aanrader om ruimte vrij te laten voor een makkelijke moestuin, maar ook zeker voor een pluktuin. Voor onze nieuwe schuurwoning liet ik een tuinontwerp maken, en beide komen er in terug. Aan de pluktuin heb ik eerder al eens een blog besteed, maar aan de moestuin nog niet. Dus in deze blog ga ik je vertellen hoe je een moestuin kunt starten en dan vooral gericht op de beginners. Want ook daar schaar ik mezelf nog onder. Kijk en lees je mee in deze blog?
Een moestuin starten in 5 stappen
Persoonlijk vind ik het altijd handig om een stappenplan te gebruiken bij het opzetten of beginnen van iets. Dit geldt ook voor het verbouwen van je eigen groente en fruit. Met het onderstaande stappenplan kun je zo starten. De volgende stappen zijn handig om te volgen:
- Stap #1: kies een goede plek (klein en ken de grond)
- Stap #2: kies voor makkelijke groente en fruit
- Stap #3: binnen of onder glas voorzaaien
- Stap #4: moestuin in vlakken aanleggen (voorjaar)
- Stap #5: moestuinonderhoud
Hieronder leg ik alle stappen uitgebreid uit.
Stap #1: kies een goede plek (klein en ken de grond)
De eerste stap is dat je een goede plek kiest. Een goede plek is een plek waar minimaal 6-8 uur per dag zon komt. Ook is het belangrijk om rekening te houden met de wind. Een moestuin mag best op de wind liggen, maar beter dat deze wind uit het zuiden komt dan uit het noorden. De wind uit het zuiden is warmer dan de wind uit het noorden. Laat de zuidkant van de moestuin open, zodat je optimaal kan profiteren van de zon en de wind.
Je hoeft niet persé een grote plek te kiezen voor het verbouwen van groente / fruit. Ook een kleine plek voldoet. Ik zou ook adviseren om liever klein (en behapbaar) te beginnen. Je kunt zelfs op een vierkante meter beginnen, of de moestuin in potten stoppen. Als je na het oogsten tevreden bent over de moestuin of moestuintjes, dan kun je gaat uitbreiden. De grond waarin je gaat tuinieren is wel belangrijk. Zand, klei en veengrond zijn de belangrijkste grondsoorten. Je komt erachter welke grondsoort in jouw tuin zit, door een handje vol te pakken en erin te knijpen. Valt het makkelijk uit elkaar, dan heb je te maken met zanderige grond. Klontert het meer, en kun je er een rolletje van maken? Dan is het meer klei. Veengrond zit tussen die twee in en is zwart/bruin van kleur. De grondsoort bepaalt welke groente en fruit goed groeit op jouw grond.
Stap #2: kies voor makkelijke groente en fruit
Als je een beginnende moestuinder bent, is het verstandig om te beginnen met makkelijke groente en fruit. Denk bijvoorbeeld aan:
- Bonen, munt, radijsjes, pluksla, tomaten, courgettes, komkommers, rucola en kerstomaten. Maar ook Oost-Indische kers. Dat fleurt de boel lekker op je bord.
- Aardbeien, rode bessen, frambozen, vijgen en blauwe bessen.
- Je kunt ook denken aan kruiden. Zoals munt, basilicum, bieslook, koriander, oregano, peterselie, rozemarijn, salie en tijm.
- Plaats ook altijd een aantal bloemen in je moestuin. Vooral de nuttige planten zijn aan te raden. Deze zorgen voor een betere oogst. Denk aan lavendel, goudsbloemen, afrikaantjes en de dropplant.
Stap #3: binnen of onder glas voorzaaien
Als je gaat zaaien, kun je ervoor kiezen om te zaaien vanuit zaden of kleine plantjes. Kleine plantjes kun je bijvoorbeeld kopen in een tuincentrum. Ook kun je dit zelf doen. Het is zeker aan te raden, als je vanuit zaden de moestuin wilt opbouwen, om deze eerst voor te zaaien. Dit kun je doen door je binnen of onder glas in een zaaibakje, kweekkas of een potje op de vensterbank. Ik doe het zelf ook met mijn groentezaden en lavendelzaden. Je kunt hiermee in februari al beginnen. Dan kun je ze na de vorstperiode in de grond zetten. Meestal houden mensen ijsheiligen aan als periode om de plantjes naar buiten te doen of de moestuin in te richten.
Stap #4: moestuin in vlakken aanleggen (voorjaar)
Het beste kun je de moestuin starten nadat de vorst verdwenen is. Over het algemeen is dit in het voorjaar. Maart of april zijn daar geschikte maanden voor. Of je nu kiest voor zaden of juist jonge planten, het maakt niet uit voor het eindresultaat van je moestuin. Het enige verschil is, dat je met jonge plantjes eerder resultaat hebt. Op de plantjes staan etiketten met aanplantmaanden. deze kun je aanhouden. Zaden hebben wat langer nodig om te groeien. Maar daarvoor is voorzaaien binnen zeker aan te raden (zie vorige tip).
Moestuin in minimaal vier vlakken
Het beste kun je de moestuin indelen in minimaal vier vlakken. Per vlak plant je soorten uit een gewasgroep bij elkaar. Denk aan koolsoorten, peulgewassen, vruchtgroenten, bladgroenten, of wortels & knollen. Iedere groep gebruikt zijn eigen voedingsstoffen, en door de tuin in vlakken te verdelen voorkom je dat de grond uitput. Tevens is het belangrijk om ieder jaar om een bepaald vlak andere teelt te plaatsen; ook wel wisselteelt genoemd. Dit is ook goed voor de grond, en zorgt ook voor minder uitputting van de grond.
- Voordat je begint, maak je de grond vlak en spit je de grond van de moestuin om. Verwijder ook zoveel mogelijk begroeiing en/of onkruid.
- Als je dat gedaan hebt, bedek je de bovenste 10 centimeter van de moestuin met biologische moestuingrond.
- Plaats dan de zaden en plantjes op de juiste plek.
Werken in bedden & zaaien in lijnen
De groente en fruit teel je bedden die iets hoger liggen dan de rest van de grond. Elk jaar verplaats je een groep naar het volgende bed. Dat moet je in een bepaalde volgorde doen. Om je een voorbeeld te geven; het bed voor kolen moet veel voedingsstoffen bevatten. Wortelen en aardappelen hebben de minste voedingstoffen nodig. Als laatste zet je peulgewassen in het bed, die zorgen weer voor voldoende stikstof in de grond, waarna je opnieuw kunt beginnen met kolen.
Het is belangrijk om in duidelijk lijnen te zaaien. Hiermee kun je de planten beter onderscheiden van onkruid. Maak je bedden niet te breed, en zorg ervoor dat je paden eromheen maakt. Zo kun je er makkelijk langs lopen. Vergeet ook niet de hoogte van de moestuin. Je kunt o.a. bamboestokken en klimrekken gebruiken om van alles in te laten klimmen. Zoals boontjes.
Plattegrond moestuin
Om te onthouden waar je wat gepland hebt, is het aan te raden om een plattegrond van je moestuin te maken. Hierop zet waar je welke groente, fruit en kruiden geplant hebt in welk vak. Dit is een makkelijk geheugensteuntje om de groente en fruit te verzorgen en oogsten. Bewaar hem vooral ook voor volgend jaar! Dan heb je een geheugensteuntje.
Stap #5: moestuinonderhoud
Na het plaatsen van de moestuin, is het onderhoud ook belangrijk. Denk aan het verwijderen van onkruid, moestuinmest geven en het gebruiken van eventueel biologische beschermingsmiddelen. Ook kan je denken aan het plaatsen van netten, om te voorkomen dat ongedierte bij jouw groente- en/of fruitteelt kan komen.
Bemesten van de tuin
De bodem van de tuin bepaalt het succes van de oogst. Gebruik bijvoorbeeld compost. Deze kun je makkelijk zelf maken van herfstbladeren, kleine takjes, groente- en keukenafval. Het voedst de grond, verbetert de structuur van de bodem en het zorgt ervoor dat de aarde beter vocht vasthoudt. Ook zijn biologische meststoffen aan te raden. Dit is krachtvoer voor je moestuin, en bestaat uit stikstof, fosfor, kalium en magnesium. Kant-en-klare voedingsstoffen herken je aan de letters N, P, K en Mg. Aan te raden is om te bemesten in het voorjaar en de zomer.
Pas op met kunstmest, onkruidverdelgers of instecticiden. Jouw gewassen nemen deze gifstoffen op uit de grond en jij eet de groente en fruit weer op. Dit komt dan ook terug op je bord.
Onkruid wieden
Jouw moestuin onkruidvrij houden is belangrijk. Hoe minder onkruid je hebt, hoe beter het is voor de gezondheid van jouw groente, fruit en kruiden. Gulden regel: ga uit elke dag een ‘rondje’ moestuin doen.
Bestrijdingsmiddelen
Je wilt het liever niet, maar het is haast niet mogelijk dat alles goed groeit in de tuin zonder dat je gif of kunstmest gebruikt. Gebruik in ieder geval van milieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen.
Luizen en slakken bestrijden
Ook luizen kunnen je tuin verpesten. De makkelijkste manier is om luizen te voorkomen door de tuin gezond te houden. Dit houdt in dat je een juiste hoeveelheid voeding in de grond hebt, en niet veel onkruid tussen de plantjes. Pas ook op met overbemesting. Teveel mest kan luizen aantrekken. Je kunt door het plaatsen van lavendel, dille, salie en uien of knoflook de kans op luizen verkleinen.
Slakken zijn dol op hoopjes bladeren. Door deze regelmatig weg te halen, heb je minder kans op slakken. Mocht dit niet helpen, dan kun je denken aan slakkenvallen, aaltjes en slakkenkorrels.
Moestuin producten
Wil je meer lezen over het beginnen, onderhouden of andere informatie van een moestuin? Of wil je graag wat tips voor zaden die je kunt gebruiken? Hieronder zie je een aantal handige producten. Als je meer wilt weten over een product, dan kun je op het product klikken en kom je direct bij de winkel/webshop terecht die het product verkoopt.
Tip: ik ben zelf fan van de tuinierartikelen van Dille en Kamille.
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Ga jij ook jouw eigen groente en fruit zaaien? Of doe jij dit al? Laat je het me weten in een reactie hieronder? Ik ben benieuwd!
Bovenstaande blog is gebaseerd op informatie van Intratuin, de boeken De Moestuin en De Meisjes van de Moestuin.
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij